آزمایش قند خون چیست؟
آزمایش قند خون به تشخیص و مدیریت دیابت کمک کرده و نشان دهنده توانایی بدن در مدیریت قند خون است.
همان طور که می دانید انرژی مورد نیاز بدن انسان در طول روز به وسیله قند ها و کربوهیدارت ها تامین می شود. گلوکز منشا اصلی انرژی بافت های بدن انسان می باشد. بافت های بسیاری از جمله بافت مغز برای ادامه فعالیت خود و تامین انرژی مورد نیاز به گلوکز وابسته هستند. بنابراین سطح گلوکز خون یکی از موارد دخیل در سلامتی انسان است. باید با اندازه گیری آن، کاهش و افزایش سطح گلوکز خون را بررسی شود. بنابراین می توان از بسیاری از بیماری های مرتبط با این موضوع جلوگیری به عمل آورد.
آزمایش قند خون یک روش بسیار عالی برای تشخیص میزان قند موجود در خون افراد می باشد. زمانی‌که افراد به پزشک مراجعه می کنند، پزشک برای مطلع شدن از سلامت بدن و میزان قند خون آن ها تست قند خون را تجویز می کند. این آزمایش سبب می شود تا پزشک متوجه شود که دیابت دارد یا نه. همچنین افرادی که مستعد بیماری دیابت هستند با این آزمایش می توانند به مشکل خود پی ببرند. این آزمایش می تواند میزان گلوکز را در خون افراد نشان دهد و آن را اندازه گیری کند.
فواید انجام تست قند خون:
دانستن این که :
- آیا مبتلا به دیابت هستید یا خیر ؟
- آیا مستعد ابتلا به دیابت هستید ؟
- اگر مبتلا به دیابت هستید ، به کدام نوع و کدام سطح مبتلا شده اید ؟
- اگر مبتلا به دیابت هستید ، باید چه رژیم غذایی را داشته باشید و چه داروهایی مصرف کنید.
مقادیر طبیعی سطح گلوکز خون و عوارض ناشی از کاهش و افزایش سطح گلوکز خون:
محدوده نرمال سطح گلوکز خون در فرد سالم و بالغ قبل از صبحانه (ناشتا) بین ۷۰ الی ۱۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر می باشد و این محدوده ۱ تا ۲ ساعت پس از صرف وعده غذایی باید کمتر از ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد. آزمایش گلوکز گاهی اوقات توسط دستگاه‌های بلادگاز انجام می‌شود.
عوارض کاهش یا افزایش گلوکز خون:
- عوارض افزایش قند خون و یا هایپرگلایسمی : تصلب شرایین، مشکلات در کلیه ها، بینایی و اعصاب
- عوارض کاهش قند خون و یا هایپوگلایسمی: تعرق، تهوع، ضعف، لرزش، احساس سبکی در قسمت سر، افزایش سرعت نبض
دلایل بالا بودن سطح قند خون:
- بیماری کلیوی
- پرکاری تیروئید
- پانکراتیت یا التهاب پانکراس
- سرطان پانکراس
- استرس وارد شده به بدن در اثر بیماری، ضربه یا جراحی
- داروها
- حمله‌ی قلبی
در موارد نادر، سطح بالای گلوکز خون می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات هورمونی به نام آکرومگالی یا سندرم کوشینگ باشد، که به علت تولید بیش از حد کورتیزول در بدن رخ می‌دهد.
دلایل پایین بودن سطح قند خون:
- کم کاری تیروئید
- استفاده‌ی بیش از حد نیاز از انسولین
- استفاده از داروهای دیابت با دوز بالاتر از حد نیاز
- کم کاری غده‌ی هیپوفیز
- بیماری آدیسون که با سطح پایین کورتیزول مشخص می‌شود
- سو مصرف الکل
- انسولینوما که نوعی تومور پانکراس است
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
انواع روش های اندازه گیری سطح گلوکز خون:
- روش های اختصاصی: هگزوکیناز و گلوکز اکسیداز (دقیق ترین و کم هزینه ترین روش)
- روش های غیر اختصاصی: ارتوتولوئیدین و فولین ( قدیمی و غیر دقیق )
روش گلوکز اکسیداز- پراکسیداز : (روش آنالیز با دستگاه ABG)
دستگاه‌های گازهای خونی با استفاده از غشاءهای ion-selective پارامترهای مختلف خونی را اندازه می‌گیرند. الکترود Glc از غشای گلوکز اکسیداز استفاده می کند. گلوکز نمونه با گلوکز اکسیداز داخل غشاء آنزیمی که روی سطح الکترود ثابت شده واکنش نشان داده و پراکسید هیدروژن و اسید گلوکونیک تولید می‌کند.
