پتاسیم بخاطر تاثیر بر پتانسیل استراحت غشاء نقش مهمی دارد، زیرا به شدت روی تهییج پذیری الکتریکی سلول ها از جمله سلول های عصبی و عضلانی تاثیر دارد.
افزایش یا کاهش یون پتاسیم موجب دپلاریزاسیون یا هیپرپلاریزاسیون سلول ها می شود که نتیجه آن بیش فعالی یا بی فعالیتی بافتهایی از قبیل عضلات است. سطح پتاسیم بایستی در دامنه باریک دقیقی حفظ شود تا از وقفه های الکتریکی ناشی از بالا بودن یا پایین بودن غلظت پتاسیم پیشگیری شود. این وقفه ها می توانند تهدید کننده زندگی باشند زمانی که در ارگان های حیاتی از قبیل قلب رخ می دهند.
پتاسیم در درجۀ اول در استخوانها و ماهیچههای اسکلتی یافت میشود و به همراهسدیم
در حفظ جریان طبیعی میان سلولها و مایعات بدن (هومئوستاز) نقش دارد.
سطح پتاسیم عمدتاً از طریق بازجذب یا دفع کلیوی تنظیم ( ۸۰ درصد) می شود.آلدسترون نقش مهمی در کنترل سطح پتاسیم به عهده دارد. اگر سطح پتاسیم بالا باشد، آلدسترون ترشح شده و موجب دفع بیشتر پتاسیم از ادرار می شود. عوامل شیمیایی و هورمونی نیز به تنظیم تعادل داخلی پتاسیم کمک میکنند.
مقدار آن در بدن :
در حالت ایده آل، سطح پتاسیم خون باید بین ۳٫۷ تا ۵٫۲ میلیاکی والان / لیتر باشد. در مورد کودکان، سطح نرمال بین ۳٫۴ تا ۴٫۷ میلیاکی والان بر لیتر است. این محدوده ممکن است از یک فرد به فرد دیگر متفاوت باشد. اختلال در عملکرد این فرآیندهای طبیعی میتواند منجر به هایپرکالمی گردد. هایپرکالمی شرایط حاصل از بالا بودن غیرطبیعی غلظت پتاسیم خون است.
علل بروز هایپرکالمی :
نارسایی حاد کلیوی
بیماریهای مزمن کلیوی
بیماری آدیسون (نارسایی غدهی فوق کلیه)
مصرف مداوم الکل و مواد مخدر که سبب رابدومیولیز میگردد به همراه تجزیهی فیبرهای ماهیچهای هم میتواند منجر به آزاد شدن پتاسیم در خون شود.
مهارکنندههای آنزیم تبدیلکنندهی آنژیوتانسین
مسدودکنندههای گیرندهی آنژیوتانسین II
استفادهی بیش از حد از مواد غذایی دارای پتاسیم بالا مثل موز
دیابت نوع اول
تروما
سوختگی
عمل جراحی
همولیز (تجزیه سلول های قرمز خون)
زوال عظیم سلول های تومور
منبع:
۱-مراقبت های پرستاری ویژه در بخش های CCU و ICU و دیالیز
نوشته معصومه ذاکری مقدم-منصوره علی اصغرپور
انتشارات اندیشه رفیع،۱۳۸۱
۲-Barnard, M.S.,Sunders, S. J., L., and Barnard, C. N. Hypokalemian during extracorporeal circulation 1:240, 1966
۳-The importance of mineral elements for humans, domestic animals and plants O. Soetan1*, C. O. Olaiya2 and O. E. Oyewole3
۴-The importance of minerals in human nutrition: Bioavailability, food fortification, processing effects and nanoencapsulation Seyed Mohammad Taghi Gharibzahedi, Seid Mahdi Jafari