اندازه گیری گازهای خون شریانی، بیشترین آزمایش انجام شده در بخش مراقبت های ویژه می باشد. محلول هپارین سدیم که بطور گسترده به عنوان ضد انعقاد در آنالیز گازهای خون مصرف می شود، در زمانی که حجم نمونه های خون در نمونه گیری متقاوت است غلظت های متفاوتی از هپارین در نمونه خون ایچاد می نماید که این تغییرات در غلظت، موجب تغییر نتایج آزمایش می شود و این مسأله ای است که از نظر تئوری نسبت به اهمیت زیاد بالینی، کمتر مورد توجه قرار می گیرد. لذا این پژوهش با هدف تأثیر غلظت هپارین بر نتیجه گازهای خون انچام شد.
در نمونه گیری از سرنگ هپارینه شده با هپارین ۱ سی سی برابر ۱۰۰۰ واحد استفاده می شود که برای هپارینه کردن سرنگ باید هپارین را داخل سرنگ کشید و سپس هپارین اضافی را کاملا خالی کرد. حجم بسیار کمی هپارین در سرسوزن و فضای مرده سرنگ باقی می ماند که جهت پیشگیری از لخته شدن خون مورد نیاز است.
طبق مشاهدات اکثر افراد هپارین اضافی سرنگ را خارج می نمایند. اما نمونه ها را با حجم های متفاوت جهت آنالیز ارسال می کنند. توصیه های موجود در رابطه با حجم خون مورد نیاز در کتاب های مختلف متفاوت است و این مشکلی است که در کتاب های مرجع نیز اشاره ای به نسبت صحیح بین حجم خون و حجم یا غلظت هپارین نشده است. به هر حال اسناندارد میزان صحیح غلظت هپارین در حجم مورد نیاز خون جهت عدم تأثیر بر پارامترهای این آزمایش در اندازه گیری وجود ندارد.
این مطالعه تجربی روی 30 نمونه شریانی بین 3 گروه آزمون با نسبت های حجم هپارین به نمونه خون 7.5 درصد، ۱۵ درصد و ۳۰ درصد (هپارینه شده با 1 سی سی=5000 واحد) و یک گروه شاهد (مجموعا 120 نمونه) با نسبت حجم هپارین به نمونه خون 7.5درصد (هپارینه شده با 1 سی سی = 1000 واحد) انجام شد.
یافته ها: تغییرات ایجاد شده در پارامترهای گازهای خون تا غلظت 750 واحد در هر سی سی خون (15درصد=حجم خون/هپارین) معنا دار نبود ولی این تغییرات در غلظت 1500 واحد در هر سی سی خون (30درصد=حجم خون/حجم هپارین) در اکثر پارامترهای اندازه گیری شده بسیار معنا دار گردید.
نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که در نمونه گیری گازهای خون شریانی برای کاهش خطا مقدار خون کشیده شده داخل سرنگ بیش از 10 برابر میزان هپارین باقیمانده در سرنگ پس از هپارینه کردن باشد. به عبارت دیگر اگر غلظت هپارین در حدود 75-375 واحد در هر سی سی خون باشد، هپارین موجود در نمونه بر نتایج گازهای خون تأثیرگذار نخواهد بود.
ملک زاده، جواد (1384)، بررسی تأثیر غلظت هپارین در نمونه گیری خون بر نتایج گازهای خون شریانی، مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، 12، 9، 19-14
موارد مشابه
